Dünya Sağlık Örgütü, Uluslararası İntiharı Önleme Derneğinin bir girişimi olarak 2003 yılından bu yana dünyada intihar olgusu konusunda farkındalık oluşturmak amacıyla 10 Eylül tarihini Dünya İntiharı Önleme Günü olarak ilan etmiştir.
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre Dünyada her yıl ortalama 800.000 kişi intihar nedeniyle yaşamını yitirmektedir. Bu değer kabaca her 40 saniyede 1 ölüm demektir. Kaybedilen her hayat birinin eşini, çocuğunu, ebeveynini, arkadaşını veya meslektaşını temsil etmektedir. Her bir intihar yaklaşık 135 kişinin bu durumdan yoğun bir şekilde etkilenmesine neden olmaktadır. Bu, tüm dünyada her yıl intihar davranışı ile derinden etkilenen 108 milyon insana denk gelmektedir.
İntiharı önlemek büyük oranda mümkündür ve intiharın önlenmesinde kilit oyuncu sizsiniz!
Toplumun bir üyesi olarak, çocuk, ebeveyn, arkadaş, meslektaş veya komşu olarak kişilerin hayatında bir fark yaratabilirsiniz. İntihar davranışını önlemek için her gün yapabileceğiniz birçok şey var. Örneğin her fırsatta konuyla ilgili farkındalığı arttırabilir, intihar nedenleri ve intihar amaçlı uyarı işaretleri hakkında kendinizi ve başkalarını eğitebilir, çevrenizde sıkıntı yaşayanlara şefkat gösterebilir, yine kendi çevrenizdeki kişilerin intihar, intihar davranışı ve ruhsal sağlık sorunları ile ilgili ön yargılarını onlara fark ettirebilir, kendi deneyimlerinizi paylaşabilirsiniz.
Bu Yılın Teması: "İntiharla İlgili Anlatıyı Değiştirmek" ve “Konuşmaya Başlayın”
2024 Dünya İntiharı Önleme Günü’nün teması “İntiharla İlgili Anlatıyı Değiştirmek" ve harekete geçme çağrısı "Konuşmaya Başlayın" dır. Bu tema, damgalamayı azaltmanın ve intiharları önlemek için açık şekilde yapılan konuşmaları teşvik etmenin önemi hakkında farkındalık yaratmayı amaçlamaktadır. İntiharla ilgili anlatıyı değiştirmek, bu karmaşık konuyu nasıl algıladığımızı dönüştürmek ve sessizlik ile damgalama kültüründen açıklık, anlayış ve destek kültürüne geçmekle ilgilidir.
Harekete geçme çağrısı, herkesi intihar ve intiharın önlenmesi hakkında konuşmaya başlamaya teşvik etmektedir. Ne kadar küçük olursa olsun her konuşma, destekleyici ve anlayışlı bir topluma katkıda bulunur. Bu hayati önemdeki konuşmaları başlatarak engelleri ortadan kaldırabilir, farkındalığı artırabilir ve daha iyi destek kültürleri yaratabiliriz.
İntihar Belirtileri
Bir kişinin intihar riski taşıdığını gösteren işaretler şunlar olabilir:
- Ölüm İsteği veya Acılardan Kurtulma Arzusu:
- Kişi sık sık ölmek istediğini ya da acılarının sona ermesini dile getiriyorsa, bu ciddi bir işarettir. "Keşke hiç doğmasaydım" veya "Bunu daha fazla sürdüremem" gibi ifadeler tehlikeli olabilir.
- İntihar Yöntemlerini Araştırma:
- İnternetten veya çevresinden intihar araçları (ilaçlar, silahlar, yüksekten atlama gibi) hakkında bilgi araması, somut bir hazırlık göstergesidir. Ayrıca bu tür maddelere erişim sağlamak için çaba sarf etmesi de büyük bir uyarı işaretidir.
- Değerli Eşyaları Dağıtma ve Vedalaşma:
- Kişinin eşyalarını başkalarına vermesi, vasiyet hazırlaması ya da sevdikleriyle duygusal bir şekilde vedalaşması, gelecekte kendisini görmediğine dair bir işaret olabilir.
- Sosyal İzolasyon ve Kapanma:
- Kendi içine çekilmek, sosyal ortamlardan uzaklaşmak, arkadaşları veya aileyle daha az zaman geçirmek gibi davranışlar, kişinin yalnızlaşma ve dünyadan kopma isteğini gösterebilir.
- Başkalarına Yük Olduğunu Düşünme:
- "Herkesin hayatı benim yüzümden zorlaşıyor" ya da "Onlar bensiz daha iyi olacak" gibi ifadeler, kişinin kendisini çevresi için bir yük olarak görmeye başladığını işaret edebilir. Bu, intihar düşüncelerinin ciddi bir yansımasıdır.
- Öfke ve İntikam Düşünceleri:
- Kişi sürekli olarak sinirli, öfkeli ve patlayıcı tepkiler veriyorsa ya da "İnsanlara bedel ödeteceğim" gibi intikam duygularını dile getiriyorsa, bu intihar riski ile ilişkilendirilebilir.
- Umutsuzluk ve Yaşam Amacı Bulamama:
- "Artık yaşamak için hiçbir sebebim yok" veya "Her şey boşuna" gibi umutsuz ifadeler, kişinin hayatı anlamsız bulduğunu ve geleceğe dair umut taşımadığını gösterir.
- Tehlikeli Davranışlar:
- Sonuçlarını düşünmeden kendini tehlikeye atma (hızlı araba kullanma, dikkatsizce riskli davranışlar) gibi durumlar, kişinin kendisine zarar vermeyi umursamadığını gösterebilir.
- Alkol veya Madde Kullanımında Artış:
- Madde kullanımında ani bir artış gözlemlemek, kişinin sorunlarıyla başa çıkamadığını ve intihara yönelme riskinin arttığını gösterebilir.
Bu belirtilerden herhangi birini fark ederseniz, kişiyle yargılamadan, nazik ve doğrudan bir şekilde konuşmaktan çekinmeyin. "Kendine zarar vermeyi düşünüyor musun?" gibi basit ve açık sorular sormak, onlara yardım edebileceğiniz anlamına gelir. Çoğu kişi, birilerinin onları durdurmasını ya da yardım etmesini umar. Sessiz kalmaktansa empatiyle yaklaşmak büyük fark yaratabilir.
Unutmayalım ki bu konuda atılacak basit bir adım, bir başkasına hayat olabilir!